Trẻ em học tiếng anh qua phương pháp học mà chơi-chơi mà học, vì thế
phương pháp để thu hút trẻ em học tiếng anh tốt nhất là nên thu hút trẻ
em vào những trò chơi đơn giản giúp trẻ em tiếp cận với tiếng Anh dễ
dàng hơn.Trung tâm xin chia sẻ một phương pháp dạy tiếng Anh hiệu quả
nhất mà hầu hết tất cả các trung tâm Anh ngữ có giáo viên bản ngữ dạy là
cái phương pháp gọi là immersion language teaching, hay còn gọi là
content-based.
Cách dạy này với 2 nguyên tắc chính:
+ 1. Ném trẻ con vào môi trường ngôn ngữ đó và nó sẽ tự xoay xở;
+ 2. Dạy nội dung qua ngôn ngữ, tức là cái focus không phải ở ngôn ngữ mà là ở nội dung mà ngôn ngữ đó truyền tải.
Học sinh ta ngày xưa học ngoại ngữ trong trường học chắc đều nhớ là
bao giờ cũng có mẫu câu, phải thuộc cái mẫu câu đó rồi sau đó thì biết
là dùng trong trường hợp nào, đúng không? Chúng ta toàn học theo cách
đó, và bây giờ trong các trường người ta vẫn dạy cách đó, nên trẻ con
học hết cấp III rồi vẫn chẳng thốt lên được một câu để giao tiếp tiếng
Anh với người nước ngoài.
Với cách dạy immersion language teaching, trẻ con sẽ được giới thiệu
với topic, học xung quanh topic đó một cách tự nhiên và ngôn ngữ thì tự
nó thấm vào một cách tự nhiên. Nôm na nó là như thế, nên chúng nó không
phải băn khoăn là à, bây giờ thế này thì phải nói thế nào nhỉ, như người
lớn chúng ta học ngoại ngữ vẫn thường phải thế.
Lời khuyên:
Vì vậy, khi chọn chỗ học ngoại ngữ cho con mà các bố mẹ thấy cô giáo
dạy kiểu như là: Apple là quả táo, các con nhớ chưa, thì xin bố mẹ hãy
tránh ra xa, các con sẽ có một đống từ lộn xộn trong đầu và có thể biểu
diễn được cho bố mẹ biết là apple là quả táo, banana là chuối nhưng vô
hình chung là khả năng ngôn ngữ của các con đang bị kìm hãm đấy, sẽ giải
thích rõ hơn vấn đề này sau.
Các nguyên tắc học ngoại ngữ chính:
1. Học càng sớm càng tốt.
Tiểu học là 1 giai đoạn rất quan trọng để học tiếng Anh. Đó là bởi vì
đây được coi là giai đoạn đầu tiên bé tiếp cận với 1 ngôn ngữ mới
(thông thường các trường bắt đầu dạy tiếng Anh cho bé từ lớp 3). Với các
mẹ cho con đi học tiếng Anh từ những năm 3-4 tuổi thì rất tốt rồi nhưng
với các mẹ ko có thời gian và điều kiện cho bé học tiếng Anh từ khi còn
học mẫu giáo thì việc các bé học tiểu học mới bắt đầu học tiếng Anh
phải thực sự được quan tâm.
Một số ý kiến cứ nói là trẻ con nhỏ biết gì mà học, tiếng Việt còn chưa
sõi… Các bố mẹ có biết là hiện tại, ở đâu tôi không nhớ, hôm nọ đọc trên
CNN hay gì đó, có trường dạy ngoại ngữ cho trẻ 6 tháng tuổi không, và
waiting list thì thôi rồi, cung không đủ cầu. Đơn giản bố mẹ cứ đặt con
mình vào địa vị một đứa con lai, nó phát triển 2 ngôn ngữ cùng một lúc
và đồng đều như nhau (với một điều kiện, sẽ giải thích sau), vì nó tiếp
xúc với hai ngôn ngữ từ khi nó mới sinh ra. Đối với trẻ nhỏ thì Tiếng
Việt cũng là ngoại ngữ khi chúng nó còn nhỏ, đúng không? Vì thế học
ngoại ngữ càng sớm thì khả năng phát triển ngôn ngữ như tiếng mẹ đẻ lại
càng cao. Bên cạnh đó, việc học ngoại ngữ sớm không chỉ giới hạn ở việc
nó giỏi cái ngoại ngữ đó, mà còn làm cho trẻ thông minh, phát triển hơn
vì đối với trẻ nhỏ, phát triển ngôn ngữ là quan trọng, và ngôn ngữ phát
triển làm trẻ nhỏ sẽ khá hơn trong tất cả mọi lĩnh vực khác.
2. Phân biệt rạch ròi hai ngôn ngữ:
Lại nói về con lai, đúng là có những đứa nói hai thứ tiếng rạch ròi,
không lẫn lộn, và tốt như nhau, còn có những đứa lại bị loạn ngôn ngữ.
Một vấn đề rất đơn giản thôi: Bố mẹ nói lẫn lộn. Nếu bố là người Anh chỉ
nói tiếng Anh với con và nếu mẹ người Việt chỉ nói tiếng Việt không thì
đứa bé sẽ phát triển được hai ngôn ngữ song song như thế, ngược lại nếu
cả bố lẫn mẹ dùng cả hai thứ tiếng lẫn lộn ngay từ khi con còn bé thì
hậu quả loạn ngôn ngữ là vô cùng cao, vì khi đó não bộ đứa trẻ không
phân biệt được hai ngôn ngữ khác nhau, và nó mất đi khả năng phản xạ cần
thiết nhất khi con người cần giao tiếp với nhau: nếu đứa trẻ biết mẹ nó
chỉ hiểu tiếng Việt, nó sẽ phải tập nói tiếng Việt để mẹ nó hiểu nó,
tương tự với bố…Vì vậy, thực sự nếu không đủ điều kiện để phát triển
song song hai ngôn ngữ từ khi còn rất là nhỏ (ví dụ bố mẹ không có khả
năng nói tiếng Anh, hay không có khả năng thuê một cô bảo mẫu nói tiếng
Anh từ khi con còn rất bé, hay môi trường không cho phép – nếu con bạn
là người Việt và bạn đang ở nước ngoài chẳng hạn, thì đó là môi trường
lý tưởng để phát triển hai ngôn ngữ song song) hãy đợi con đến 3-4 tuổi
và bắt đầu, thì chúng nó sẽ biết được đấy là ngôn ngữ thứ 2 vì tiếng
Việt đã khá là phát triển.
3. Học ngôn ngữ như là công cụ giao tiếp và nhận thức cái nội dung cần truyền tải.
Ví dụ khi bạn nói với con apple có nghĩa là quả táo thì bạn đang cho con
học ngoại ngữ như là học ngoại ngữ thực sự, nhưng khi bạn cầm quả táo
và nói: apple, tưởng đơn giản nhưng mà là khác hoàn toàn: con bạn sẽ
link thẳng cái object đấy với cái từ đấy, và khi nó nhìn quả táo nó sẽ
bật ra được apple, tạo điều kiện sau này khi cần dùng ngôn ngữ nào thì
nó phải NGHĨ bằng ngôn ngữ đó, mà điều này quan trọng vô cùng. Cụ thể:
nếu nó cần nói nó muốn quả táo nó sẽ bật ra luôn I want that apple, chứ
không phải nó sẽ nghĩ là: mình muốn quả táo đó, phải nói là Tôi muốn quả
táo đó, tức là I want that apple và sau đó thì mới nói ra. Lúc chúng
tôi sang Nga thì đã học một năm dự bị ở nhà, và các nước khác thì họ
không học ở nhà trước như VN, sang đến bên Nga họ chẳng có một tý vốn
nào, nhưng mà họ học nhanh hơn và khả năng bật cao hơn rất nhiều, đơn
giản như tôi đã giải thích ở trên, họ link thẳng mọi thứ đến ngôn ngữ,
không phải qua bất cứ một cái cầu nối nào.
4. Học ngoại ngữ phải kiên trì:
Một số bố mẹ cho con đi học thì rất sốt ruột muốn biết kết quả ngay,
phải biết con biết từ này và nói được câu này. Vô hình chung là đầy đọa
mình và con mình đấy, vì hầu hết không có super kid, tất cả theo một quỹ
đạo rất bình thường: mưa lâu thấm dần, và nó chỉ nói khi nó thấy cần
thiết, hay khi nó thích…Mỗi đứa trẻ phát triển rất riêng mà, có đứa mới
đi học đã thao thao, có đứa chẳng nói gì. Nhưng bạn yên tâm, nếu vứt nó
vào môi trường phải sử dụng tiếng Anh, nó sẽ bật ra. Con tôi sang Úc 3
tháng chẳng thốt lên một từ nào, mẹ cũng kệ, chỉ cho nó xem đĩa tiếng
Anh, nói tiếng Anh với nó, giải thích bằng tiếng Anh, hiểu đến đâu thì
hiểu, đến lớp thì 1 tuần đầu người ta cho phiên dịch đến, được một tuần
mẹ cháu yêu cầu thôi mặc dù chính phủ trả tiền, và nó tự xoay xở. Cho
đến một hôm dẫn nó đến nhà bạn chơi thì thấy nó tuôn ra cả tràng, accent
đặc Úc. Bất ngờ quá, và từ đó thì nó còn yêu cầu mẹ là không dùng tiếng
Việt với nó, hậu quả là khi về nhà phải mất 2 tháng mới nói lại được
tiếng Việt. Vì thế, bố mẹ đừng có sốt ruột, lúc nào nó bật ra thì nó sẽ
bật ra, còn không, nó vẫn đâu đó trong đầu chúng nó đấy.
5. Học Tiếng Anh phải chuẩn ngay từ đầu:
Accent (giọng đọc ) không quan trọng, người ta có thể nói giọng Úc,
giọng Mỹ, giọng Sing… nhưng apple phát âm phải là apple. Thiết nghĩ là
bố mẹ đừng quá câu nệ người bản xứ với không bản xứ một cách thái quá.
Được bản xứ mà có chứng chỉ là quá tốt rồi nhưng bây giờ Tây ba lô nhiều
lắm. Người nước ngoài với một giọng chuẩn là ổn, vì người nước ngoài có
2 lợi thế hơn so với người Việt: trẻ con bắt buộc phải nghe và hiểu họ
vì họ không nói và không hiểu được tiếng Việt (khả năng phản xạ đã nói ở
trên); và nói gì thì nói, phương pháp dạy của họ luôn tiên tiến hơn, họ
cũng giỏi khuấy động phong trào hơn người Việt mình, không ngại nhảy,
không ngại hát, không ngại nói và họ vẫn có 1 lợi thế hơn với các giáo
viên bản xứ đấy: họ thường có bằng cấp tử tế hơn và có kinh nghiệm của
bản thân mình khi sử dụng ngôn ngữ thứ 2!!! Nói thế không phải là người
Việt mình tiếng Anh không giỏi, đơn giản là giáo viên Việt Nam có giọng
chuẩn thì hầu hết phải tu nghiệp tốt nghiệp ở nước ngoài, mà những người
đó về thì
+ Họ không đi dạy tiếng Anh giá thấp, giá của họ cũng phải bằng người
nước ngoài, mà image thì lại không bằng người nước ngoài vì không phải
mác bản xứ;
+ Họ thường chỉ dạy đại học hay các khóa học cao cấp;
+ Khả năng tạo fun của họ vẫn kém người nước ngoài!!!
Tóm lại: vẫn phải người không phải Việt Nam dạy cho trẻ em là tốt nhất. Giáo viên nươc ngoài dạy cho Trẻ em vẫn hay hơn.
6. Học dưới nhiều hình thức:
Cứ tưởng tượng con bạn ở nước ngoài, nó sẽ giao tiếp với người nước
ngoài, nó sẽ xem TV nước ngoài, nghe nhạc nước ngoài…Vậy nên hãy cố tạo
cho con bạn một môi trường ngôn ngữ như thế: Xem TV bằng tiếng Anh (đĩa,
cable TV), nghe nhạc tiếng Anh, kể cả nhạc người lớn, giao tiếp với
người nước ngoài (đi học, đi giao lưu). Mà cũng đừng bắt con chỉ xem mấy
cái đĩa học Tiếng Anh, nhanh chán lắm, cho chúng nó xem phim bằng tiếng
Anh là ổn nhất. Một công đôi việc đấy: Vì những lí do sau:
+ Khi xem phim, trẻ phải suy nghĩ và đoán khi chúng nó không hiểu,
làm giảm tác hại của TV là hạn chế sức suy nghĩ của con người.
+ Học tiếng Anh qua nội dung (content-based) mà lại hấp dẫn. Nếu con
bạn không thích xem, hãy khuyến khích chúng nó bằng cách ngồi cạnh và
sau đó thì kể thêm về các nhân vật đó, và để cái interest của chúng nó
luôn luôn nóng hổi, hãy chọn các phim có nhiều series, kiểu như pooh hay
barbie, hay strawberry shortcake, hay totally spices đang chiếu trên
disney channel, nhân vật thân thuộc nhưng sự kiện lại luôn luôn mới.
+ Máy tính và internet cũng là một nguồn học tiếng Anh tốt, các trò
chơi bằng tiếng Anh cũng tốt vì chúng nó phải nghe và làm theo
instructions ở đó, và điều căn bản là chúng nó thích. Vấn đề hạn chế thế
nào thì các bố mẹ biết rồi.
7. Điều không nên làm:
Đừng bao giờ hỏi con quả táo bằng tiếng Anh là gì con nhỉ nhé. Điều
tối kỵ đấy. Thay vào đấy, cầm quả táo lên và hỏi: What is this?
Hy vọng những thông tin trên bổ ích. Các bố mẹ có nhiều kinh nghiệm hay thì cùng chia sẻ nhé.